Bà cụ bị đ/uổi khỏi xe buýt vì không có vé – nhưng cuộc đời bà khiến mọi người cúi đầu kính phục …
Chiếc xe buýt tuyến 25 vừa rẽ vào trạm thì mưa bắt đầu nặng hạt. Hành khách chen nhau lên xuống, ai cũng vội vàng, không ai nhìn ai. Giữa dòng người ấy, một bà cụ bước tới gần cửa xe. Tay bà cầm theo một túi nilông cũ, trong đó lộ ra vài gói mì tôm và một ổ bánh mì đã nhàu nát. Khi nhân viên bán vé chìa tay chờ tiền, bà khẽ nói điều gì đó rồi đưa ra một tờ 5000 đồng.
Không khí trong xe thoáng lặng đi khi người thanh niên mặc đồng phục chợt cao giọng. Anh ta nhìn bà rồi tuyên bố rõ ràng: “Không đủ tiền thì xuống xe.” Không ai nói gì, không ai phản ứng. Chiếc xe như đông cứng lại trong vài giây rồi tiếp tục lăn bánh, bỏ lại phía sau một người đàn bà già đứng dưới mưa, tay ôm túi đồ rơi vãi. Những gói mì bung ra lẫn trong nước, ổ bánh mì ướt sũng, chai nước lăn đến tận mép đường. Bà đứng dậy, không nói một lời, nhặt lại từng món đồ rồi lặng lẽ biến mất giữa dòng xe cộ đang hỗn loạn vì giờ tan tầm.
Toàn bộ khoảnh khắc ấy được ghi lại bởi một sinh viên báo chí tên Phương, tình cờ có mặt trên xe buýt. Không chỉnh sửa, không hiệu ứng, không nhạc nền, chỉ một đoạn video thô kèm theo dòng chú thích ngắn ngủi: “Tôi không biết bà là ai, nhưng hôm nay tôi không thể làm ngơ.” Đoạn clip được đăng lên mạng xã hội lúc nửa đêm và đến sáng hôm sau đã phủ khắp các trang cá nhân, hội nhóm, fanpage lớn nhỏ. Bình luận tràn về, chia sẻ tăng theo từng phút. Người ta bức xúc, phẫn nộ, thậm chí có người kêu gọi truy tìm tung tích nhân viên bán vé để làm rõ trách nhiệm. Nhưng cũng có những người im lặng, chỉ để lại một biểu tượng buồn, như thể trong lòng họ vừa chạm phải một điều gì đó rất cũ.
Dưới phần bình luận, hàng trăm người kể lại những lần họ chứng kiến cảnh tương tự nhưng đã quay đi. Có người nhận mình từng là nhân viên bán vé và thú thật đã từng hành xử không khác gì chàng trai trong clip. Có người lại nhớ tới bà ngoại, mẹ mình – những người cũng từng lặng lẽ bước xuống xe khi không đủ tiền hoặc không kịp giải thích. Một xã hội đang hối hả bỗng dưng chững lại, không phải vì câu chuyện quá dữ dội, mà vì nó quá quen thuộc.
Công ty xe buýt nhanh chóng ra thông báo đình chỉ nhân viên tên Dũng để chờ làm rõ. Nhưng điều gây xôn xao hơn là phản hồi từ chính Dũng khi được phóng viên liên hệ. Anh ta bảo mình làm đúng quy định: “Không có tiền thì không được đi.” Không lời xin lỗi, không một chút băn khoăn, phản ứng ấy như đổ thêm dầu vào lửa, khiến mạng xã hội lại bùng lên. Nhưng giữa những tranh cãi ấy, vẫn không ai biết bà cụ là ai. Không ai biết vì sao bà lại có mặt trên xe buýt vào giờ đó với bộ dạng khốn khó đến vậy. Không ai biết câu chuyện của bà bắt đầu từ đâu và sẽ đi về đâu.
Tại một phòng trọ nhỏ ở Đà Lạt, Khánh đang ăn tối thì một người bạn gửi đường link đoạn clip. Anh mở ra xem qua loa như mọi tin tức thường ngày. Nhưng đến đoạn bà cụ cúi xuống nhặt ổ bánh mì, anh dừng lại. Có gì đó rất quen. Anh tua lại, nhìn kỹ gương mặt bà cụ dưới ánh đèn đường rồi bật dậy. Từng nét, từng chi tiết, ánh mắt, sống mũi, cái túi vải cũ – tất cả như một mảnh ký ức cũ kỹ bị bật tung sau 20 năm chôn chặt.
Khánh vào phòng, lấy ra một chiếc hộp sắt đã hoen gỉ, nơi anh cất giữ những thứ quan trọng nhất từ thuở bé. Tấm ảnh cũ chụp một cậu bé ngồi trong lòng một người phụ nữ gầy gò với đôi mắt hiền và nụ cười nhợt nhạt. Anh đặt ảnh cạnh màn hình điện thoại. Mọi thứ trong người như đông cứng. Không chắc chắn, nhưng cảm giác nghẹn lại trong ngực khiến anh không thể ngồi yên. Anh nhớ như in cái tên Má Bảy – người đã nuôi anh đến năm 12 tuổi rồi đột ngột biến mất trong một đêm mưa. Người mà anh từng đi tìm, từng hỏi khắp những khu nhà trọ cũ, từng quay lại trại trẻ xin thông tin nhưng cuối cùng chỉ nhận lại những cái lắc đầu.
Khánh không chần chừ. Anh đặt vé xe ngay trong đêm, rời Đà Lạt xuống Sài Gòn. Trong ba lô chỉ có mấy bộ đồ, một ít tiền và chiếc áo trắng nhỏ mà Má Bảy từng may cho anh khi học lớp hai. Cổ áo được khâu bằng chỉ xanh lệch vì bà nói không có chỉ trắng nên lấy chỉ khăn lau. Anh đã giận bà vì điều đó suốt cả năm học. Nhưng giờ đây, từng mũi chỉ lệch lại hiện về rõ ràng đến lạ.
Khánh không ngủ suốt chuyến đi. Anh mở lại đoạn clip không biết bao nhiêu lần, phóng to khung hình, nhìn từng chi tiết như thể sợ bỏ sót bất kỳ dấu vết nào. Khi xe đến bến miền Tây, trời vừa sáng, anh kéo ba lô lao thẳng về hướng chợ Nguyễn Chi Phương, nơi đoạn clip được quay. Trong đầu anh chỉ có một suy nghĩ: phải tìm bằng được người phụ nữ ấy. Dù chỉ có 1% hy vọng, anh cũng không thể bỏ qua
