“Đạo trời kỵ đầy đủ, đạo người kỵ vẹn toàn”, nghĩa là dù một người có năng lực đến đâu cũng không nên đòi hỏi sự hoàn hảo mà phải luôn luôn cho phép mình hài lòng với 4 điều còn thiếu.
1. Đừng nói hết mà hãy để lối cho người khác
Trương Đại Thiên vẽ một bức tranh ve sầu trên cành liễu xanh, trên bức họa chỉ có một chú ve sầu lớn bò trên nhành liễu, đầu chú ve chúc xuống, ở tư thế chuẩn bị bay.
Tề Bạch Thạch ngắm bức họa, nói với Trương Đại Thiên: “Đại Thiên tiên sinh, bức tranh này vô cùng truyền thần. Nhưng trước đây khi vẽ ve, tôi từng thỉnh giáo một người nông dân.
Theo lời người nông dân thì đầu con ve đều hướng lên, cực kỳ ít trường hợp chúc xuống. Tất nhiên, đây cũng chỉ là lời nói một phía của bác nông dân đó, tôi cũng chưa từng tận mắt chứng kiến, cũng không chắc là chính xác.”
Trương Đại Thiên nghe xong, nhân cơ hội đến núi Thanh Thành phác họa, ông chạy ra ngoài quan sát cẩn thận, phát hiện ra quả nhiên ve trên cây đầu đều hướng lên trên.
Sau này, ông kể cho Tề bạch Thạch về sự quan sát của mình, Tề Bạch Thạch cười bí hiểm, nói: “Tôi cũng từng quan sát thấy vậy”.
Lúc đó, Trương Đại Thiên bỗng hiểu, hóa ra Tề Bạch Thạch đã sớm biết ông sai, nhưng nghĩ tới sự tự tôn của ông mới lấy lý do nghe được từ miệng một người nông dân.
Tề Bạch Thạch tìm ra lỗi của Trương Đại Thiên, giả mượn lời nói của người nông dân để chia sẻ, và thể hiện mình cũng không rõ đúng sai, xin ý kiến Trương Đại Thiên, nhằm giữ thể diện cho ông.
Nếu nói quá mạnh, bạn có thể bị đánh vào mặt hoặc mang lại tai họa. Thà khiêm tốn và không phô trương, coi mình kém cỏi còn hơn là nói quá gay gắt.
2. Làm người phải thiếu sự kiêu ngạo
Người xưa có câu: “Mãn chiêu tổn, khiêm thụ ích”, nghĩa là tự mãn chiêu mời tai họa, khiêm tốn thì được hưởng lợi.
Người ta kể rằng, Lỗ Hoàn Công là một vị vua rất kiêu ngạo, vì kiêu ngạo nên ông thường mắc sai lầm, do vậy ông đã làm một chiếc chai và đặt nó bên cạnh ngai vàng. Cái chai này có một tính năng đặc biệt là khi trống, nó sẽ bị nghiêng. Nếu đổ đầy một nửa nước hoặc rượu thì nó sẽ đứng thẳng, nhưng khi đã đầy thì nó sẽ tự động lật lại và đổ ra ngoài. Vì thế người ta nói: “Ít nước thì nó sẽ nghiêng, ở giữa thì đứng thẳng, đầy thì lật úp”. Lỗ Hoàn Công dùng lời này để tự cảnh cáo mình rằng đừng tự mãn, nếu không sẽ bị lộn nhào.
3. Con người cần thiếu một chút thông minh
Tô Đông Pha từng viết một bài thơ: “Mọi người đều nuôi dạy con trai mình với hy vọng thông minh, nhưng tôi đã bị lừa dối cả đời”.
Mọi người đều muốn thông minh, nhưng thông minh không có nghĩa là trí huệ. Trong lịch sử từ xưa đến nay hay trong cuộc sống đời thường của chúng ta, có biết bao người vì tự cho mình là “quá thông minh” mà nhận phải thất bại thảm hại hay những bài học nhớ đời.
4. Cảm xúc của con người nên trống rỗng
Chúng ta đang sống trong một thời đại đầy căng thẳng và vô số bi kịch tình cảm liên tục xảy ra. Đôi khi một sự bộc phát cảm xúc nhỏ cũng có thể nghiền nát hoàn toàn một con người.
Để lại một khoảng trống cho cảm xúc và không để cảm xúc chi phối mình là sự khôn ngoan mà mỗi người trưởng thành nên có.
Cuộc sống thường không như ý. Trên đời không có người nào thực sự hoàn hảo, cũng không có cuộc sống nào thực sự viên mãn, cho phép những thiếu sót nhất định trong cuộc sống là trạng thái tốt nhất của cuộc sống.
Xem thêm:
